Genç Medyacılara Yol Haritası (121)

YANLIŞI BULUN:

* www.trthaber.com/haber/04.04.2012/14.02: "Bilim ateşeleri geliyor.", "...Türk büyükelçiliklerinde bilim ateşeleri görev yapmaya başlayacak."

* Berat Çamyar, Kanal D, 30.03.2012/19.40: "Yağmur, bardaktan boşalırcasına yağıyordu."

* Rıdvan Dilmen, NTV, 17.03.2012/22.11: "Bu oyuna gönül koymuş futbolcuların başarılarını soruyoruz.

* Oktay Durna, TRT Radyo Türkü, 16.03.2012/12.59: "Şehitlçerimize baş sağlığı diliyoruz."

* Mehmet Ali Birand, Kanal D, 15.03.2012/19.44: "Eve dönmeyeceğim diye tasarlanmasınlar."

* Aksam, 01.04.2012: "Konya'da hamile bir köpeği döverek öldürdüler.", "Hamile köpeğe ölüm tekmesi."

* Milliyet, 30.03.2012: "Bunun üzerine Şenşahin, ’taahhüdü ihmal’ suçundan 90 gün hapis cezasına çarptırılarak 45 gün önce cezaevine konuldu."

* Cüneyt Özdemir, CNN Türk, 28.03.2012/20.28: "Kişi göçmense ve kaçak bir göçmense (şikâyet için) polise gidemiyor.", "Çok fazla Moldovyalı da var.", "Moldovyalısı, Gürcistanlısı, Azebeycanlısı..."

* Hande Ataizi, TNT, 01.03.2012/14.47: "Hiç sesiniz çıkmıyor, afyonunuz patlamadı mı?", "Bize de bir gün kader güler, tirbün ayaklandı, tirbün ayaklandı..."

* Hürriyet, 19.08.2009: "Sadece Castellari’nin, Sam Peckinpah gibi ağır çekim konusunda uzman olduğunu söyleyebiliriz. Gerçekten muhteşem filmlerde harika ağır çekim sahneleri var ve ben de filmde birkaç yerde ağır çekim kullanıyorum. Bunun dışında sadece isim aynı. "

* Davut Şahin, Yeni Asya, 27.12.2006: "O bir siyasetçi mi? Hayır. Show-man mi?"

* Çetin Altan, Milliyet, 22.03.2012: "Tepedeki Suisse Hotel’in her türlü 'atık suları' ile kanalizasyonu da, Dolmabahçe Sarayı’nın önünden geçen kanalizasyon kanallarına bağlı..."

* Hürriyet, 18.03.2010: "Eve giren Mustafa Yazıcı, üzerinde taşıdığı Baretta tabanca ile başkası ile sözlü olan Dilek Fil, anensi Sevim Fil ve kız kardeşi Zeynep Fil'e ateş etti."

* Kanal D, kadın iç spiker, 16.03.2012/19.50: "(İbrahim Tatlıses) İmzalı fötür şapkasını da aldı."

* Can Karyağdı, Lig TV, 23.03.2012/15.13: "Isı 22-23 derece..."

* National Geographic Channel, erkek iç spiker, 16.03.2012/8.21: "Burası fok balıkları, yunus balıkları... için elverişli bir yerdi."

GEÇEN HAFTAKİ YANLIŞI BULUN'A CEVAPLAR (CEVAPLAR PARANTEZ İÇİNDE):

* Yüksel Aytuğ, Sabah/Günaydın, 18.03.2012: "Biz masanın altında Keith'in beyaz puantiyeli mavi bir kravatı, adama göstermeden elinde tuttuğunu biliyoruz.","Adama 'Önce bir renk söyle' diyor, adam 'Mavi' diyor. 'Peki bir kravat deseni söyle?' diye soruyor, adam hiç tereddütsüz, 'Beyaz puantiyeli' yanıtını veriyor."
("Puantiye"nin anlamı "puanlı" olduğuna göre, "puanlılı" anlamına gelen "puantiyeli" kelimesi kullanılamaz!)

* Asabi Adam, Star, 16.03.2012: " Daha öncede Nigar Kalfa’nn Pargalı’ya öpüşme rüyasını tanıtımlarında kullanmışlardı ve o zaman tepkimi göstermiştim."
("Dahi" anlamındaki "de" bağlacı, kelimeye ulanmaz. Doğru yazım: ... önce de...)

* Mehmet Tezkan, Milliyet, 18.03.2012: " "Bitmeyen Afgan savaşına 12 şehit verdik..", "Kore savaşına çağırdılar diye bayram ettiğimiz gibi.."
("Afgan Savaşı" ve "Kıbrıs Savaşı" özel addır ve iki kelimesi de büyük harfle yazılır.)

* Hasan Pulur, Milliyet, 18.03.2012: "Erbakan istediği anda ya da hakka kavuştuğunda bu mallar üç kardeş arasında pay edilecekti!.", "'Milli görüş'e uygun mu? Rahmetli için, çocuklarını bile 'milli görüşe uygun yetiştirememiş' demezler mi?"
(1. yanlış: "Tanrı" anlamındaki "Hak" kelimesinin ilk harfi büyük harfle yazılır!
2. yanlış: "Millî Görüş" özel isimdir ve iki kelime de büyük harfle başlar.)

* Güncel Türkçe Sözlük, 16.03.2012: "İç pilav: Tavla zarı büyüklüğünde doğranmış kuzu ciğeri, fıstık, pirinç, kuş üzümü, yağ ve baharat kullanılarak pişirilen bir pilav türü."
(Sözlük hazırlayıcıları "iç pilav" tarifini verirken "soğan"ı unutmuşlar!)

* Aziz Üstel, Star, 11.03.2012: "Özellikle yan hakemlerin çok daha dikkatlı olması gerek."
(15 seneyi aşkın bir süredir "yan hakem" terimi "yardımcı hakem" olmuş ne gam!)

* Oray Eğin, Akşam, 18.07.2011: "Güya ritüel diye 'Kol kırılır yen içinde kalır' geleneğine karşı çıkıyor."
(Atasözünün doğrusu: Kol kırılır yen içinde, baş yarılır fes içinde"dir. Günümüzde kullanılan şekli: Kol kırılır yen içinde.")

* Hürriyet, 14.09.2001: "Türkiye'de kobra yılanı bulundu."
(Kobragillerden, Afrika ve Asya'nın sıcak bölgelerinde yaşayan, çok zehirli, kızıl, esmer ve sarı renklerde bir tür yılan, gözlüklü yılan"ın adı "kobra"dır. "Dişi tavuk" ve "erkek horoz" der gibi "kobra yılanı" denilemez!)

* Mehmet Tezkan, Milliyet, 14.03.2012: "Suçlananın suçunu bilmeden cezaevine konmasından.."
(Doğru ifade: "...cezaevine konulmasından...")

* Eyüp Can, Radikal, 14.03.2012: "Geçen hafta Sivas katliamı davası ‘zamanaşımından’ dolayı düşecek, ‘Yargı Yargı! Hu Hu!’ dedik, dinleyen olmadı."
("Neredesin, bana bak" anlamlarında, genellikle kadınlar tarafından kullanılan bir seslenme sözü" anlamındaki ünlem "Hu"dur ve bir kere söylenir...)

* Kanal D, Umutsuz Ev Kadınları, kadın oyuncu, 26.02.2012/22.13: "Bu onu bulur, bunun eli kolu uzundur."
("Kolu uzun" deyimi tamam da, "eli uzun" deyimi olmadı.
Eli uzun= Fırsat buldukça öteberi aşıran, hırsız kimse.
Kolu uzun= Gücü yeter, sözü geçer.)

* www.samanyoluhaber.com, başlık, 16.10.2006: "AB ile üçlü troyka iyi geçti"
("Troyka"nın anlamı "üçlü" olduğuna göre, gereksiz anlamsal yineleme yapılarak "üçlü troyka" denilemez.)

* Ayşe Arman, Hürriyet, 16.07.2008: "Kuki hepsi ile teşviki mesai içinde."
("Bir gaye uğruna kurulan çalışma ortaklığı, birlikte çalışma, iş birliği" anlamındaki kelime "teşviki mesai" değil, "teşrikimesai"dir.)

* Mehmet Ali Birand, Kanal D, 02.03.2012/19.14: "Cumhurbaşkanı Abdullah ciddiydi..."
(Mehmet Ali Birand, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'den okey arkadaşıymış gibi bahsediyor.)

* Taha Akyol, Milliyet, 02.03.2004: "Ziya Gökalp'in Mütareke yıllarında Divanı Harp'te söylediği 'kıtal değil, mukalete oldu' sözü daha bir uluslararası kabul görecektir."
("Karşılıklı öldürme, boğazlaşma" anlamındaki kelime "mukalete" değil, "mukatele"dir *

MODACIYA "KİTAKSE"

Gaf Kürsüsü
Okurumuz Nesrin Ertek yazıyor: Top Model'de Cengiz Abazoğlu grefon kağıdı olarak söylenen ama gerçek söylenişi krepon olan kağıt için "Gramofon kağıdı" dedi. Gençleri düzeltmekten önce bazı kelimeleri öğrenseler diyorum! (Yüksel Aytuğ, Sabah/Günaydın, 09.08.2006)

EKRAN POLİSİ'NDEN:

Hüseyin Movit Dostumuz iyi bir dizi izleyicisi. Son e-postasında dile getirdiklerini aktaracağız:
'Şu Cemile'nin çektikleri ortadayken ve kadıncağız bu kadar gözyaşı dökerken, fonda rahmetli Abdullah Yüce'den -Hiç mi gülmeyecek benim de yüzüm- dinletilmez mi?' Sonra gençlere Yüce gibi isimlerin tanıtılmasını öneriyor. (Burhan Ayeri, Akşam, 03.04.2012)

HABERİ NERENİZDEN DİNLİYORSUNUZ?

Kara Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Hayri Kıvrıkoğlu, sınırda soruları cevaplandırıyor: "Kara Kuvvetlerimiz her zamanki gibi kendisine tevdi edilen her türli görevi yapma imkân ve kabiliyetine sahiptir." (Kanal D, 29.03.2012)
Aynı akşam Ana Haber saatinde bu beyanat alt yazıyla veriliyor: "Kara Kuvvetlerimiz her zamanki gibi kendisine tebliğ edilen her türli görevi yapma imkân ve kabiliyetine sahiptir."
"Tevdi" ile "tebliğ" arasındaki farkı bilmeyenler "Haberci" geçiniyor ülkemizde.
Konuşma ve telaffuz özürlü ikilinin (Mehmet Ali Birand-Deniz Arman) hazırladığı haber de böyle olur.
29 Martta yayımlanan bu haber, yeniymişçesine ertesi sabah aynen tekrarlanıyor.
Banttan yayımlanan bu haberi denetleyen biri yok mu koskoca kanalda?
Haberci "dedüğün" böyle olur ülkemizde.

SESLENDİRME ÖZÜRLÜ TRT SPİKERİ:

Gülgün Çimen, TRT Radyo Türkü, 16.03.2012/14.02: "Suriye'de ikââmet eden Türk vatandaşlarının yurda dönmeleri konusunda çağrıda bulundu."
"Bir yerde oturma, eğleşme" anlamındaki kelime "ikaamet" şeklinde ve ikinci hecesi kalın olarak seslendirilir. TRT spikeri, evlendirme programlarına gelerek "Alamanya'da ikââmet ediyorim ama alantrik alamadım" diyen, ilkmektep 3'ten terk adayları taklit ediyor; kelimenin ikinci hecesini ince olarak seslendirerek!

NEYMİŞ?

DEVREMÜLK OLAN SADECE BERRİN Mİ?

Karar ve Berrin
Öyle Bir Geçer Zaman ki'nin Berrin'i üniversitede Ahmet'e aşıktı. Sonra Hakan ile evlendi. Ahmet'in yurda geri dönmesiyle aşk yeniden filizlendi. Berrin, eşinden boşanıp Ahmet'le birlikte olmaya karar verdi. Fakat Hakan, kızları Zeynep'i de alarak Almanya'ya yerleşmeye karar verince, Berrin yeniden karar değiştirerek, kızı uğruna Hakan'a geri döndü... Vallahi devremülk gibi kız... Bir ay Hakan'la, bir ay Ahmet'le... (Yüksel Aytuğ, Sabah/Günaydın, 29.03.2012)

TAHTEREVALLİ İLE TAHTIREVAN ARASINDAKİ FARKI BİLMEYEN GENEL YAYIN YÖNETMENİ
(YAYIN YÖNETMENİ'NE "KİTAKSE"):

* Eyüp Can, Radikal, 13.08.2011: "Tam bir 'Ayranı yok içmeye, tahterevalli ile gider Afrika'ya' örneği."
Genel Yayın Yönetmeni "dedüğün" böyle olur ülkemizde...

İCABET ETMEK Mİ, İCABET GÖRMEK Mİ?

Müge Anlı, Tatlı Sert, 04.10.2011: "Rahmi Bey, davetiniz icabet görmüyor"
Konuşma ve telaffuz özürlü Müge Anlı, anlamını bilmediği kelimeleri kullanmakta pek mahir... "Rahmi Bey, davetinize icabet edilmiyor" demek varken...
Not:
İcabet etmek= 1. Çağrı üzerine gitmek, katılmak. 2. Bir buyruğa, bir isteğe uygun olarak davranmak.

TELAFFUZ ÖZÜRLÜ ENKIRMEN:

Mehmet Ali Birand, Kanal D, 10.04.2012/19.10: "Cem Tekel, Ananın havası neydi?", "Aralarında yayıncı Zarakoğlu'nun da bulunduğu...", "Büşra Esranlı'nın duruşması..."
1. yanlış: Enkırmen (!) Kofi Annan'ın soyadını telaffuz edemiyor! Birçok kelimeyi seslendiremediği gibi.
2. yanlış: Enkırmenimiz, Rağıp Zarakolu'nun soyadını da telaffuz edemiyor.
3. yanlış: Böylelikle Büşra Ersanlı'nın soyadını seslendiremeyen tek enkırmen Mehmet Ali Birand oluyor...

Not:Eleştirilen kişiler, cevap hakkını kullanabilirler...
Saygılarımla,
Hüseyin Movit
Türkçe Gönüllüleri-Dil İzleme Grubu Kurucu Başkanı/Eleştirmen
pandispanyagazetesi@gmail.com