İşe alımlarda neye dikkat ediliyor?
İş dünyasında kariyer yollarını kökten etkileyen bir soruyu ele alıyoruz. Yetenek mi diploma mı? İşe alım süreçlerinde diploma eskisi kadar belirleyici mi? Yoksa iş dünyası artık yeteneği, eğitimin önüne mi koyuyor? Eğer yetenek diplomanın önüne geçiyorsa bu değişim fırsat eşitliği anlamına mı geliyor, yoksa yeni bir eleme mekanizmasına mı dönüşüyor.
Hazırsanız başlıyoruz...
Benzer konular ve çok dahası için Hoop Bilgi podcast kanalını takip edebilirsiniz!
Spotify
Diploma, uzun yıllar boyunca kariyer kapılarını açan en önemli anahtar olarak görüldü. Bu bakışın kökeni aslında Amerikan tarzı üniversite eğitiminde yatıyor. İngiliz eğitim anlayışı elitist bir tavırdayken, Alman eğitim anlayışı araştırma temelliydi. Amerikan yaklaşımı üniversiteyi ayrıcalıklı kesimlerin yararlandığı bir kurum olmaktan çıkardı ve araştırma temelli kürsü profesörlüğü tarzından, meslek eğitimi veren bölüm anlayışına geçti. (Ömer Lütfü Antalyalı, Tarihsel Süreç İçinde Üniversite Misyonlarının Oluşumu Makalesi) 2. Dünya Savaşı'ndan sonra ise üniversiteler devletler ve endüstriler için daha fazla doğrudan hizmet vermeye başladı. Aslında üniversite eğitiminin kendisi de sürekli bir değişim içinde. Bugün gelişen teknoloji, değişen iş yapış şekilleri ve beklentiler üniversite hakkındaki fikirlerimizi değiştirmeyi sürdürüyor.
Şirketler uzun zamandır ölçülebilir yeteneklere ve pratik deneyimlere önem veriyordu. Ama akademik diplomalar bugün birçok şirket için yeterli değil. Şirket çalışanlarının hangi becerilere sahip olduğuna da odaklanıyor.
İş Dünyası Değişiyor
Tıp, hukuk ve mühendislik gibi alanlarda diploma hep olmazsa olmazdı. Ama internet, start-up'lar ve dijital dünya iş yapma biçimlerini değiştirdi. Teknolojinin gelişmesiyle “Diploma şart mı?” sorusu ortaya çıktı. Mesela 2000'lerde Amerika'da iş ilanlarının %70'inde diploma aranıyordu.
Fakat bugün şirketler “Diploman var mı?”dan çok, “Neler yapabiliyorsun?”a bakıyor. Google, IBM, Tesla gibi devler bile ilanlarında diploma yerine yetenek temelli işe alım diyor. TestGorilla'nın 2024 raporuna göre işverenlerin %81'i artık yetenekleri öncelikli görüyor. LinkedIn'in anketi ise %45'inin diplomadan çok becerilere baktığını söylüyor. Yetenek bazlı işe alım, işe alınacak aday sayısını %94 artırıyor ve hatalı işe alımı %90 azaltıyor.
Hangi İşlerde Diploma Şart? Hangi İşlerde Yetenek Önde?
Tıp, hukuk gibi temel alanlarda üniversite diplomasının gerekliliği tartışılmaz. Ancak bazı sektörler için yetenek temelli işe alım trendi çok güçlü. Örneğin yazılım geliştirme, kreatif endüstriler, dijital pazarlama alanı, girişimcilik gibi sektörlerde diploma arayışı yoğun değil.
Peki bu değişim ne anlama geliyor?
Yetenek temelli işe alımın gelecekte daha da yayınlaşacağı ön görülüyor. Ama bu değişim beraberinde bize ne getirecek? Fırsat eşitliği mi yoksa yeni eşitsizlikler mi? Bu konuda görüşler çeşitli. Kimine göre yetenek odaklı işe alım süreçleri farklı sosyoekonomik geçmişe sahip insanların yetenekleriyle öne çıkması için bir alan açabilir. Ayrıca diploma şartı aranmaması kişilerin daha kolay kariyer değişikliği yapabileceği ve zengin bir kariyer inşa edebilecekleri anlamına gelebilir.
Ama durun, diploma bir kalite ve eğitim standardı simgesidir. Yetenek bazlı işe alımda bu standartlar düşebilir, becerilerin ölçülmesi ise diplomaya göre çok daha karmaşık. Ayrıca bazı durumlarda derin teorik bilgi olmadan kritik kararlar zor olabilir.
Peki hangisi?
Aslında her ikisi de gerekli. Aslında her ikisi de lazım! Yetenek, kariyerin motoru; diploma ise yakıt deposu gibi düşünün. İkisi bir arada olunca en iyi performansı yakalıyorsunuz. İş dünyası daha dinamik, kapsayıcı ve yenilikçi hale geliyor ama bunun için ölçüm ve değerlendirme sistemlerini dikkatle kurmak gerekiyor. Peki siz ne düşünüyorsunuz?
Hoop Bilgi'yi Sosyal Medyadan Takip Edin
facebook.com/HoopBilgi.podcast
bsky.app/profile/hoopbilgi.bsky.social
linkedin.com/company/hoop-bilgi
Yorumlar
Yorumunuz alındı!
Yorumunuz başarıyla kaydedilmiştir ve onaylandıktan sonra yayına alınacaktır.
