Türkiye'deki Gençler Geleceğin İş Dünyasına Hazır mı?

Türkiye'de 18–25 yaş arasındaki gençlerin iş dünyasına yönelik yetkinliklerini, motivasyonlarını ve gelişim alanlarını inceleyen rapor, genç yeteneklerin güçlü yönlerine ve ihtiyaçlarına dair kapsamlı içgörüler sunuyor.

Türkiye Bilişim Vakfı'nın (TBV) platformu Başlangıç Noktası koordinasyonuyla, Psylabs ve Research Istanbul iş birliğiyle hazırlanan Skillswatch 2025 raporu, 18–25 yaş arasındaki 1.220 gençten (151 üniversite, 128 bölüm) toplanan verilere dayanıyor. Sonuçlar, gençlerin özellikle bazı becerilerde oldukça güçlü bir profil sergilediğini gösteriyor.

Raporda en dikkat çeken bulgular şöyle:

- Gençlerin %76,6'sı detaylara özen becerisinde yüksek performans gösteriyor.
- %65,6'sı analitik düşünmede güçlü.
- %63,2'si öğrenme çevikliğinin yüksek olduğunu ortaya koyuyor.
- %60,7'si adaptasyon ve esneklik becerilerinde iyi seviyede.

Özetle, gençler özellikle odaklanma, düşünme, hızlı öğrenme ve değişen koşullara uyum sağlama gibi temel geleceğin becerilerinde oldukça güçlü bir tablo çiziyor.

Verilere göre en yüksek motivasyon kaynağı bir alanda “uzmanlaşma” olurken, bunu yenilik ve değer yaratma takip ediyor. “Kurumsal bağlılık” ve “finansal kazanç” ise motivasyon başlıkları arasında daha alt sıralarda yer alıyor.
Korelasyon analizleri, öğrenme çevikliğinin analitik düşünme, problem çözme ve esneklikle birlikte ekosistemin merkezinde yer aldığını; buna karşın kurumsal bağlılığın esneklik ve yenilikçilikle negatif ilişki içinde olduğunu, gençlerin “kuruma” değil daha çok “anlamlı işe” bağlılık geliştirdiğini gösteriyor.
Analizler, öğrenme çevikliğinin analitik düşünme, problem çözme ve esneklikle güçlü şekilde bağlantılı olduğunu gösteriyor. Buna karşılık kurumsal bağlılığın, esneklik ve yenilikçilikle negatif ilişkili olduğu görülüyor. Yani yenilikçilik arttıkça bağlılık düşüyor.  Gençler geleneksel anlamda bir kuruma değil, daha çok anlamlı ve değer üreten işe bağlılık geliştiriyor.

Türkiye Bilişim Vakfı Başkanı Faruk Eczacıbaşı, raporun sonuçlarını değerlendirerek şu açıklamada bulundu: “Bugün yaşadığımız kırılımlar, matbaadan elektriğe, buharlı makinelerden internete kadar son 700 yılda biriken tüm dönüşümlerin 30 yıla sıkışmış hali gibi. Böyle bir çağda, gençlerden ‘hazır cevaplar' ezberlemelerini bekleyemeyiz; asıl ihtiyacımız olan, doğru soruları sorabilen, farklı disiplinler arasında köprü kurabilen ve kendi hikâyesini küresel bir ortak fayda ile ilişkilendirebilen bir kuşak. Skillswatch tam da bu nedenle önemli: Gençleri sadece notlarla ve sınavlarla değil, kırılım çağının gerçekten kritik olan yetkinlikleriyle görmemizi sağlıyor. Eğer bu tabloyu ciddiye alır ve eğitimden iş hayatına kadar kararlarımızı buna göre yeniden düşünürsek, Türkiye'yi yeni dönemin pasif izleyicisi değil, aktif kurucularından biri yapabiliriz.”

Research Istanbul Yönetici Ortağı Can Selçuki, bulgulara ilişkin değerlendirmesinde şunları söyledi: “Veriler, gençlerin öğrenme çevikliği ve detaylara özen gibi bazı yetkinliklerde güçlü bir profil sergilediğini ve bu becerilerin akademik başarıyla tutarlı biçimde ilişkili olduğunu gösteriyor. Ancak not ortalamalarını yalnızca bireysel yetkinlikler değil, barınma düzeni ve ailenin ekonomik/mesleki kaynakları gibi yapısal koşullar da belirliyor; bu da performansın hem ‘ne yaptığın' hem de ‘hangi koşullarda yaptığın' tarafından birlikte şekillendiğini ortaya koyuyor.”

Psylabs CEO'su Resul Tura ise değerlendirmesinde şu ifadelere yer verdi: “Skillswatch 2025 raporunu oluşturmak için Nartio platformumuz üzerinden binlerce gencimizin beceri seviyelerini ölçme fırsatı yakaladık. Ortaya çıkan verilerin gösterdiği en çarpıcı gerçek şu: Gençlerimiz, doğru yönlendirmelerle yalnızca iş dünyasına uyum sağlayan değil, aynı zamanda onu dönüştürebilecek bir potansiyele sahip. Dünya Ekonomik Forumu gibi küresel otoritelerin geleceğin kritik yetkinlikleri arasında gösterdiği analitik düşünme, öğrenme çevikliği ve yaratıcılık gibi alanlarda sergilenen yüksek performans, ülkemizin teknoloji odaklı yeni ekonomik modele güçlü bir genç yetenek zeminiyle hazır olduğunu gösteriyor. Bulgular, gençlerin geleneksel kariyer kalıplarından ziyade anlam ve değer üreten işlere yöneldiğini; kurumların ise bu yeni zihniyete uyum sağlama sorumluluğu taşıdığını ortaya koyuyor. Gelecekte rekabet avantajı, gençlere güvenen, onların becerilerini veriyle görünür kılan, geliştiren ve bu potansiyeli somut etkiye dönüştüren ekosistemleri inşa eden toplumların olacak. Zaman her zamankinden hızlı akıyor; bu dönüşüm için hep birlikte güçlü bir çaba göstermeliyiz.”

Başlangıç Noktası Lideri Cem Menase raporla ilgili değerlendirmesinde şöyle konuştu: “Bugün artık biliyoruz ki Kırılım Çağı'nda başarıyı belirleyen şey, hiyerarşiler değil; öğrenebilen, uyum sağlayan ve bağlantı kurabilen insanlar. Gençler tam da bunun merkezinde duruyor. Onların düşünme biçimini, motivasyonlarını ve yetkinliklerini doğru okumak; bir ülkenin teknoloji politikalarından eğitim stratejisine kadar her alanı etkileyen kritik bir aşama. Skillswatch raporu bu yüzden önemli. Gençlerin hangi zeminde ilerlediğini, nerede güçlendiğini ve neleri yeniden tasarlamamız gerektiğini berrak bir şekilde ortaya koyuyor. Bu veriler, Türkiye'nin geleceğini konuşurken elimizdeki değerli rehberlerden biri.”