Hüseyin MOVİT

06.06.2015 11:17

Genç Medyacılara Yol Haritası (242-3)

Medyaloji yazarı ve Türkçe Gönüllüleri- Dil İzleme Grubu Kurucu Başkanı / Eleştirmen Hüseyin Movit, medyada dilin hatalı kullanımı ile ilgili hataları sizlerle buluşturmaya devam ediyor.

TÜRKÇE CAHİLİ
Yukarıdaki başlıkla bu sütunlarda, "Köftehor, 'Batı' ile 'batı' arasındaki farkı bilmediği için aşırdığı yazılarda tutarlılık yok. " demiştik.

İmla kuralından bihaber "uzman"...
Face'e yazı yazmak için yanıp tutuşan ama yazım kurallarından bihaber çakma yazar Elazığlı Sırrı Er, ne kadar bilisiz olduğunu âdeta ispatlıyor: “Ne batıyı tanıyoruz ne doğuyu..." (www.facebook,com, 20.05.2015)

"Batı"nın "Güneşin battığı yöndeki ülkeler bölgesi, Garp, Doğu karşıtı", "Doğu"nun da "Güneşin doğduğu yöndeki ülkeler bölgesi, Şark, Batı karşıtı" olduğunu bilmeyen çakma yazarımız, isimler büyük harfle başlatmadığı bir kenara ulanan ekleri de kesme imi ile ayırmamış.

Uzman "dedüğün" böyle olur ülkemiizde. Aşırmacılığının yanında ne kadar bilisiz olduğunu da ispatlıyor köftehor.


ÇAKMA UZMANA SORU
Elazığlı Sırrı Er, ekranda "vasi" (Ölen bir kimsenin vasiyetini yerine getirmekle yükümlü olan kimse) yerine "vâsi" (geniş) dediniz mi?

AT MARTİNİ
Palavracı Sırrı Er, "yeraltı"nın anlamını bilmiyor: "'Millî Servet' sadece o ülkenin yeraltı ve yerüstü kaynakları mıdır?" (www.facebook.com, 03.06.2015)
Uzman geçinen Elazığlı Sırrı Er, "yeraltı" ile "yer altı" arasındaki farkı bilmiyor ve Türkçe Sözlük'te (TDK) bulunmayan "yerüstü" uydurmasını kullanıyor.
Yeraltı: "Gizli ve yasa dışı." Yer altı: "Yerin yüzeyi altındaki bölümü." Yer üstü: "Yerin yüzeyi üstündeki bölümü." Yerüstü: (Palavra bir kelime)

"EVLATLIK" MI "ÇOCUK" MU?
İbrahim Sadri, Çin'deki 72 çocuklu bir anneden bahsederek haberine başlıyor.
Haberin içeriği ekrana geldiğinde görüyoruz ki bu 72 çocuğun hepsi evlatlık.alınmış! (atv, 03.06.32015/9.30)
Haberci "dedüğün" böyle olur.

TDK YANLIŞI
Türkçe Sözlük'te "nitelik" anlamında "vasıf" (..) verilmesinin yanında "Kişi Adları Sözlüğü"nde erkek adı olarak "Vasıf" verilmiş. Birçok spiker (Bu arada Müge Anlı) adın iki hecesini de kısa olarak seslendiriyor. Doğru seslendirme tabii ki Vaasıf" şeklinde olmalıdır ve Kişi Adları Sözlüğü'nde ad "Vâsıf" şeklinde düzeltilmelidir.

KÜRKÇÜ DÜKKÂNINDAKİ HANİFE
Gizli aşkı Umut için dört ay süreyle gelen adaylarıyla âdeta alay eden şımarık Hanife refüze edildikten sonra dayanamayıp tekrar Esra ablasına gelmiş. (FOX TV, 28.05.2018)
Kimi taliplerini paravan açılır açılmaz kötü bir şeye bakar gibi bakarak reddetmek; gelen tepkiler üzerine de çay dümeniyle canlı odaya çekilip sessiz sedasız talibini göndermek (böylelikle neden reddettiği kaynayıp giden) kimisini de daha paravan açılmadan nişanlanmayı kendi kendine resen ilan etmek başlıca özellikleri.
Yeni bir sayfa açacakmış, taliplerini bekliyormuş, dünyanın sonu değilmiş, yepyeni bir şeklide başlayacakmış.
Güya âşık olduğu Umut locadayken, hangi terbiyeyle 1.90'lık talibiyle gülüşüp kıkırdaşmalar. Birlikte yemeğe gitmeler...

"TEVATÜR" MÜ "İFADE" Mİ?
Bir olayı irdeleyen Müge Anlı, görgü şahitlerini "sorguladıktan" sonra verilen ifadeler için "tevatür" diyor. (atv, 28.05.2015/11.43)
Sunucunun kelime dağarcığı yeterli değil. İkide birde lisans yapıyorum demesi üzerine zihnimizde bir istifham (soru) beliriyor.
Müge Anlı'nın bu yaştan sonra da öğreneceğini ummuyoruz
Tevatür: "Bir haberin ağızdan ağıza yayılması, yaygın söylenti."
İfade: "Anlatım"

"MAHAL" KELİMESİ EK ALINCA
Mahal kelimesine belirtme durumu eki ulanınca "L" harfi ikizleşir ve "mahalli" şeklinde seslendirilir.
Müge Anlı, birçok dil bilgisi kuralını bilmediği gibi bunu da bilmiyor. İşte söyledikleri:
1- Şoför mahalinden indi
2- Şoför mahali değil kesinlikle
3- Şoför mahaline değil
4- Şoför mahalinin yanında birisi var
6- Şoför mahalinde şoför değil Birkan var.(atv, 28.05.2015)

Avukat Rahmi Özcan ve bakkal Musa "Şoför mahalli" dedikçe...

HİÇ KİMSEYİ KIRMAMIŞ
Umut'a âşık olarak gelmiş, reddedilince de taliplerini aramak için locaya yerleşmiş 20'lik Hanife. Tam dört ay boyunca gelen taliplerini sudan sebeplerle reddediyor. 1.90'lık adayı ile âdeta nişanlanma aşamasına gelen, onunla yemeğe çıkan Hanife, locadaki Umut'un neler düşündüğünü hiç umursamadı. Sonunda Umut'a tekrar kavuşmak için âdeta yalvarıyor., yaptıklarını unutarak. Bir de hiç çekinmeden, "Hiç kimseyi kırmış değilim. Kalbinizi de kırmış değilim " demek cüretinde bulunuyor. Bir de zincirinden boşanmış hâli var ki çan-çan-çan (FOX TV, 28.05.2015)
Netice: Hanife taliplerini bekliyor yeni şovları için. Dedikodu medikodu için biçilmiş kaftan. Ali Kaptan'dan fırçayı yiyincete kadar.

32'LİK HÜLYA'NIN ESRA'YA RESTİ
Hollanda'dan Adem Bey, yaşını ekibe söylemiş. Ekip her zamanki gibi kriterleri göz önüne almadan Adem Beyi davet etmiş. Paravanın arlasındaki Adem Bey'in 53 yaşında olduğunu duyan 32 yaşındaki Hülya küplere binerek paravanı açtırmıyor. (FOX TV, 28.05.2015)
Hülya'nın en büyük saygısızlığı, kendisine talip olan kişiye "Babam yaşında" demesi.
Adem Bey'in kırılan gururunu kim tamir edecek? Baş suçlu tabii ki program yöneticileri.
Kadın o kadar pervasız ve cüretkâr ki Adem Abi diyor Esra'yı çıldırtacasına . Nihayet Esra patlıyor: Çok ayıp. Vel basü badel mevt...
Çok ayıp da tutup kulağından ihraç etmek yok. Hazır dram unsuru, olur mu öyle şey...

BEKLEDİM DE GELMEDİN
Şipşak aşklarıyla ünlü Çorumlu Cansu, Kıbrıslı Sertan'a gönlünü kaptırıyor. Sertan da Cansu'dan farklı değil. Şıpsevdinin teki. Cansu son ümitle "Sertan buraya gelecek" diye salya sümük ağlıyor ve inatla stüdyoyu işgal ediyor. Ama nafile Sertan gelmiyor ve Cansu annesinin isteğiyle Çorum'a ihmal ettiği çocuğuna kavuşmaya karar veriyor. (FOX TV, 28.05.2015)
Aaa, o da ne Cansu tekrar ekranda, "Kıbrıs'a gideceğim diye ter ter tepiniyor. Laf da dinlemiyor. Kadının başına vurmuş...
Kendi kendine gelin güvey olmasıyla ünlü şipşak âşık Cansu, fırıncı talibinin ahını çekiyor.

HASAN PULUR'UN TUTARLILIĞI
Sayın Pulur, atasözleri açısından tutarsız davranıyor.
"Yönetilen veya buyruk altında çalışan kişi, tutumunu ya da çalışmasını yöneticisinin tavrına
göre ayarlar" anlamındaki atasözünün doğrusu, "At sahibine göre kişner"dir.

İşte sayın Pulur'un atasözünü ne şekilde yazdığı:
26.01.2000: "At, süvarisine göre koşar..."..
26.11.2008: "At, süvarisine göre koşar ya da kişner derler."
21.01.2011: "At süvarisine göre koşar, dedik."
06.03.2011: "At süvariye göre kişner." (başlık)
01.11.2014: "Bir laf vardır; at süvarisine uygun koşar." (Milliyet)

BUGÜN TÜRKÇE İÇİN NE YAPTINIZ?
Not: Eleştirilen kişiler, cevap hakkını kullanabilirler...

Saygılarımla,
Hüseyin Movit
Türkçe Gönüllüleri-Dil İzleme Grubu Kurucu Başkanı/Eleştirmen
www.ignelifici.com
www.delikanlisozluk.com


 

 

Yorumlar

Yorumunuz alındı!

Yorumunuz başarıyla kaydedilmiştir ve onaylandıktan sonra yayına alınacaktır.

İsim gerekli!

Mesajınızı yazınız!

Henüz yorum yapılmamıştır.