Hüseyin MOVİT

pandispanyagazetesi@gmail.com

11.03.2019 10:31

MERAK BU YA

Anlamdaş kelimelerin kullanma sıklığı 

               05.03.2014            05.03.2019      

Nikbin          356.000            504.000  (Farsça)

İyimser         547.000         1.700.000 (Türkçe)

Optimist  21.100.000       28.800.000  (Fransızca)

İŞTE ERDEM:

Edebiyat öğretmenlerinden uyarı geldi "Üç mürettebat değil, mürettebattan üç kişi demek lazımmış; düzeltir, özür dilerim." (İrfan Değirmenci, Kanal D, 21.10.2011/8.19)

Umarız, Kanal D Haber Dairesi, bundan sonra haber metinlerini hazırlarken bu hatayı tekrarlamaz.

DEVRİK CÜMLE HAKKINDA

Elazığlı Sırrı Er, hem bilmez hem de uydurur! Devrik cümlenin ne olduğunu bilmez kendi kullanır ve okurlarına enselenir! Anlamı güçlendirmek veya güzelleştirmek için Türkçenin normal söz dizimine aykırı olarak yüklemi öteki cümle ögelerinden daha önce gelen cümle: Ne mutlu Türküm diyene" (TDK) "Sizin de bildiğiniz gibi dile hâkim olanlar, devrik cümle kullanımını tercih etmezler." demesi gerekirken. İşte marifeti: "Sizin de bildiğiniz gibi dile hakim olanlar, tercih etmezler devrik cümle kullanımını." (www.facebook.com, 28.11.2012)

TÜRKÇE FAKİRİ

Bacanağının 14 yaşındaki kızını kaçırıp kayıplara karışan enişte, İran'da yakalanmış Türkiye'ye getirilmek içim yola çıkarılmış. 

Fenomen Müge Anlı durumu özetliyor: "Çıkmayan candan ümit kesilmez." (atv, 02.10.2018)

Dam üstünde saksağan, vur beline kazmayı!

DERSİMİZ TÜRKÇE

* Müge Anlı'yı insanlardan taneyle bahsedilmeyeceği konusunda uyarmıştık!

27 Eylül 2018'de hatasını defalarca tekrarladı:

- 6 tane çocuğu var

- 2 tane usta geliyor

- 2 tane kadın

- 2 tane Mehmet

- 3 tane çocuğu var

- 2 tane doktor var

TÜRKÇE FAKİRİ

Müge Anlı, atv, 25.09.2018/10.10: "Ne gasptan ne cinayetten haberim yok."

"Fenomen" sunucu, "Ne... ne..." tekrarlı bağlaç kullanıldığında fiilin olumlu olacağını bilmiyor!

KISA KISA

* Melih Aşık, Milliyet, 20.09.2018: "İtalya’nın Sardunya Adası’ndan 3 şişe plaj kumu..."

Merkezi Cagliari olan adanın ismi Sardunya değil, Sardinya'dır.

Bilindiği gibi "sardunya" anavatanı Güney Afrika olan, bir süs bitkisidir.

* İbrahim Tenekeci, Yeni Şafak, 19.09.2018: "Büyük öneme haizdir."

"Haiz"in anlamı, "Bir şeyi olan, elinde bulunduran, taşıyan" olduğuna göre, önceki kelimenin "belirtme durumu" eki alması gerekir. 

Doğru yazım: ... önemi haiz?

Yazar, eleştirilmekten pek hoşlanmaz amma!

* Hıncal Uluç, Sabah, 06.09.2018: "Klimalı makamında oturup, çay, kahve mesainin bitmesini bekleyen..."

Kural: Metin içinde zarf fiil ekleriyle oluşturulmuş kelimelerden sonra virgül konulmaz: ip-up-ıp-üp.

Kural bu kadar basit iken!

* cnnturk.com.tr , 24.10.2016: "Irmak Kupal'ın cansız cesedi bulundu. " Bugün bulunan cansız ceset, tarın canlı ceset. Haberci dedügün...

* Hıncal Uluç, Sabah, 13.10.2016: "Hoca, hanyayı konyayı öğrenene kadar, iş işten geçer.."

Hanya ve Konya adları küçük harfle başlamaz ve ekleri kesme işareti ile ayrılır.

Hıncal Uluç kesme imi konusunda çok duyarsız!

* Meryem Aybike Sinan, Türkiye, 12.09.2018: "İslam adına konuşup, kibir ve enaniyet..." Yazarı 5 Eylül'de uyarmıştık. Tekrarlayalım:. Metin içinde zarf fiil ekleriyle oluşturulmuş kelimelerden sonra virgül konulmaz: ip-up-ıp-üp. Kural bu kadar basit iken!  

* Ahmet Coşkun, Hürriyet: "Gazeteler, suikasta maruz kalan Venezuela Devlet Başkanı Maduro’ya şöyle sesleniyorlar"

- Özne; cansız varlıklar, soyut kavramlar, organlar, bitkiler, olduğunda yüklem tekil olur.

- Maduro suikasta maruz kalmadı suikast girişimine uğradı.

BUGÜN TÜRKÇE İÇİN NE YAPTINIZ?

Saygılarımla,
Hüseyin Movit
Türkçe Gönüllüleri-Dil İzleme Grubu Kurucu Başkanı/Eleştirmen 

Bozukluk gören gözde…